“หมอเจด” นพ.เจษฎ์ บุณยวงศ์วิโรจน์ รองผู้อำนวยการโรงพยาบาลมหาราช นครราชสีมา ได้ออกมาโพสต์ข้อความระบุว่า

ส่งกำลังใจ “มัม ลาโคนิคส์”ไตวาย–น้ำท่วมปอด

เกิดจากอะไร อาการแบบไหนต้องระวัง?

หลายคนคงเห็นข่าว มัม ลาโคนิคส์ นักร้องยุค 90 ที่ต้องเข้าโรงพยาบาลด่วนเพราะไตวาย

จนถึงขั้น น้ำท่วมปอด อ่านแล้วก็ตกใจนะครับ

เรื่องแบบนี้มันไม่ได้ไกลตัวอย่างที่คิด

เพราะความจริงคือ ไตเราใช้ทำงานทุกวันแบบไม่เคยพัก ถ้าวันไหนมันพังขึ้นมา

เรื่องจะเปลี่ยนจาก “แค่ป่วย” เป็น “วิกฤต” ได้เลย

ซึ่งพี่มัมเองก็มีเรื่องโรคไตระยะที่ 4 ตั้งแต่ปี 62 นะ

วันนี้ผมเลยอยากเล่าให้ฟังหน่อย ว่า ไตมันสำคัญ และทำไมไตวายถึงลากไปถึงน้ำท่วมปอดได้

จะได้รู้ไว้ ป้องกันตั้งแต่เนิ่น ๆ ครับ

1. ของเสียในร่างกาย มาจากอะไร?

หลายคนพอพูดถึง “ของเสีย” ก็นึกถึงเศษอาหารหรืออะไรที่เรากินเข้าไป

จริง ๆ แล้วส่วนใหญ่ของเสียมันเกิดจาก ตัวเรานี่แหละ เพราะทุกเซลล์ทำงานทั้งวัน

– เวลาเรากินโปรตีน ร่างกายเอาไปใช้สร้างกล้ามเนื้อ ฮอร์โมน

ส่วนที่เหลือมันจะสลายเป็นสารที่เรียกว่า ยูเรีย กับ ครีอะตินิน ซึ่งต้องส่งไปให้ไตกรองทิ้ง

– เม็ดเลือดเก่าแตกสลายก็มีของเสียออกมา

– ยา แอลกอฮอล์ ฮอร์โมนเก่า ๆ ที่ร่างกายไม่ใช้แล้ว ก็ต้องถูกขับออก

– เกลือแร่ส่วนเกิน เช่น โซเดียม โพแทสเซียม หรือแม้แต่ความเป็นกรด-ด่างในร่างกาย ก็ต้องใช้ไตคุมสมดุล

พูดง่าย ๆ คือ ของเสียส่วนใหญ่ไม่ได้มาจากอาหารเพียงอย่างเดียว แต่มาจากการทำงานของร่างกายเราทุกวันเลย

เพราะฉะนั้นไตเลยเปรียบเหมือน โรงบำบัดน้ำเสียส่วนตัว ที่ทำงาน 24 ชั่วโมงไม่มีวันหยุด

2. ของเสียเดินทางเข้าไตยังไง?

เส้นทางคร่าว ๆ คือ

•เซลล์ทำงาน ปล่อยของเสียลงในน้ำรอบ ๆ เซลล์

•ของเสียซึมเข้าสู่เส้นเลือดฝอย → ไหลกลับไปหัวใจ → ผ่านปอดเปลี่ยนเป็นเลือดแดง → กลับหัวใจซ้าย → สูบผ่านหลอดเลือดแดงใหญ่ (aorta)

•เลือดแดงบางส่วนนี้แหละที่วิ่งเข้าไตผ่าน หลอดเลือดแดงไต (renal artery) เลือดที่เข้าไตจึงเป็นเลือดแดงที่มีออกซิเจนเต็ม

แต่มีของเสียปนอยู่ด้วย ไตเลยทำหน้าที่กรองเอาของเสียออกไป

กลายเป็นปัสสาวะ ส่วนเลือดที่สะอาดขึ้นก็ส่งกลับหัวใจ

เลือดที่เข้าไตจึงเป็นเลือดแดงที่มีออกซิเจนเต็ม

แต่มีของเสียปนอยู่ด้วย ไตเลยทำหน้าที่กรองเอาของเสียออกไป

กลายเป็นปัสสาวะ ส่วนเลือดที่สะอาดขึ้นก็ส่งกลับหัวใจ

3. แล้วไตวายเกี่ยวอะไรกับน้ำท่วมปอด?

ตรงนี้แหละครับที่หลายคนงง ว่าไตอยู่ข้างหลัง ๆ ทำไมพังทีถึงทำให้ปอดมีน้ำได้?

จริง ๆ มันเชื่อมกันนะ

• พอไตเสีย น้ำส่วนเกินในร่างกายจะขับออกไม่ได้ → น้ำค้างอยู่ในเส้นเลือดเยอะขึ้น → ความดันในหลอดเลือดปอดสูงขึ้น → น้ำซึมเข้าไปในถุงลมปอด → น้ำท่วมปอด

• ถ้าเดิมหัวใจมีปัญหา พอเจอน้ำคั่งเพิ่ม หัวใจทำงานหนัก → เลือดไหลย้อนค้างในปอด → น้ำท่วมปอดหนักกว่าเดิม

• ไตพังยังทำให้โซเดียมคั่งในร่างกาย ซึ่งดึงน้ำเข้าหลอดเลือดอีก → ยิ่งบวม ยิ่งน้ำท่วมปอดง่าย

ฟังดูน่ากลัวใช่ไหมครับ? เพราะจากไตพังอย่างเดียว มันลากไปสู่หัวใจพังและปอดเต็มน้ำได้ในเวลาไม่นานเลย

4. อาการที่ควรสังเกต

หลายคนไม่รู้ว่าไตมีปัญหาหรือเริ่มน้ำท่วมปอดแล้วเพราะอาการมันซ้อนกัน แต่จริง ๆ ถ้ารู้ทันจะช่วยชีวิตได้เลย

สัญญาณไตวาย

•ปัสสาวะน้อยลง หรือแทบไม่มี

• ตัวบวม ขาบวม หน้าเริ่มบวม

• รู้สึกอ่อนเพลีย คลื่นไส้ เบื่ออาหาร

สัญญาณน้ำท่วมปอด

•หายใจเหนื่อยเวลานอนราบ ต้องนั่งหรือใส่หมอนสูง ๆ

• ไอเป็นฟองชมพู ๆ เพราะมีเลือดปน

• หายใจมีเสียงครืด ๆ หรือวี้ด ๆ

ถ้าเจอคนไอเป็นฟองสีชมพู + หอบหนัก ๆ นอนราบไม่ได้ รีบโทรเรียกรถพยาบาลเลยครับ เพราะนี่คือ ภาวะฉุกเฉิน

5. ดูแลไตวันนี้ ดีกว่ารอให้มันพัง

ไตคืออวัยวะที่เราใช้งานทุกวัน แต่หลายคนไม่ค่อยดูแล ทั้งที่มันทำงานหนักตั้งแต่วันแรกที่เราเกิด

วิธีง่าย ๆ ที่ช่วยได้จริง

•ดื่มน้ำพอดี ๆ ไม่มากเกินหรือน้อยเกิน

• ลดเค็ม ลดอาหารแปรรูป น้ำปลา ซีอิ๊ว

• ระวังยาบางกลุ่ม เช่น ยาแก้ปวดกินเรื้อรัง

• ถ้าเป็นเบาหวาน ความดัน ต้องตรวจไตประจำ

• มีอาการบวม ปัสสาวะเปลี่ยน รีบหาหมออย่ารอ

ของเสียเกิดจากร่างกายเราเอง ไตคือด่านสุดท้ายที่ทำให้เลือดสะอาด

ถ้าวันไหนไตพัง น้ำในร่างกายคุมไม่ได้ มันจะลามไปหัวใจ ปอด จนถึงขั้นวิกฤต เพราฉะนั้นอย่ารอให้ไตเตือนด้วยคำว่า “น้ำท่วมปอด” เลยครับ ดูแลมันตั้งแต่วันนี้ดีกว่า

เพราะฉะนั้นถ้ามีประวัติไตหรือโรคเรื้อรัง ควรตรวจเลือดและปัสสาวะเป็นประจำนะครับ ใครมีคำถามคอมเมนตืได้เลยนะครับ